ستاد حقوق بشر کشورمان گزارشی از اهم اقدامات انجام شده در حمایت از زندانیان و خانواده‌های آنان در سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ منتشر کرد.
خبرگزاری میزان – گزارش اهم اقدامات انجام شده در حمایت از زندانیان و خانواده‌های آنان در سال ۱۴۰۰ و ۹ ماهه سال ۱۴۰۱، فروردین ماه ۱۴۰۲ از سوی ستاد حقوق بشر ایران منتشر شد.
در گزارش ستاد حقوق بشر که به زبان فارسی و انگلیسی منتشر شده آمده است: انجمن حمایت از زندانیان، موسسه خیریه و عام المنفعه است که از سال ۱۳۲۰ با هدف کمک به زندانیان و خانواده‌های آنان، نوپروری و اصلاح زندانیان و همکاری با زندان‌ها و مراکز مراقبت پس از خروج زندانیان تشکیل شده و فعالیت می‌کند. انجمن در تمامی استان‌های کشور به تعداد لازم و به طور داوطلبانه تشکیل شده است. بخشی از درآمد انجمن‌ها از کمک‌های مردمی، نهادها، سازمان‌ها و بخشی نیز از طریق فعالیت‌های اقتصادی تأمین می‌شود.
بر اساس اساسنامه، اهم اهداف و وظایف انجمن حمایت از زندانیان، به شرح زیر است:
– کمک به خانواده زندانیان، بازسازی شخصیت و اصلاح و ارشاد زندانیان.
– کمک در جهت آموزش حرفه‌ای به زندانیان.
– کمک به اشتغال زندانیان پس از آزادی با تهیه فرصت‌های شغلی یا کمک مالی.
– ارائه مساعدت در بهبود وضع بهداشت و درمان، ترغیب و تشویق فعالیت‌های فرهنگی، ورزشی، حرفه‌ای و آموزشی زندان‌ها.
– استفاده از خدمات اطباء، مددکاران، مهندسین، آموزگاران و صاحبان تخصص و حرفه و فن در جهت بهبود وضع زندانیان.
– جلب کمک اشخاص و مؤسسات حقوقی و حقیقی و دولت.
– همکاری با مؤسسات علمی و تحقیقی که در زمینه زندان‌ها و بزه‌کاری و مسائل مربوط به آن فعالیت و تحقیق می‌کنند و استفاده از نتایج کار و پیشنهادات این موسسات.
تاکید می‌شود اعضای هیأت مدیره انجمن‌های حمایت از میان معتمدین محلی، مسئولین زندان، دادستان‌ها، فرمانداران و بخشداران انتخاب می‌شوند تا بتوانند زمینه های حمایت از میان بخشهای دولتی و غیردولتی را شناسایی و فعال نمایند. فعالیت‌های انجمن‌های حمایت در زمینه حمایت از زندانیان و خانواده های آنان، علاوه بر فعالیت‌های رسمی سازمان زندان‌ها و بنیاد تعاون زندانیان است. اصولاً، چنین فعالیت‌هایی حاکی از رویکرد انسانی- اسلامی زندانبانی در ایران است که ضمن توجه به آموزش، حرفه آموزی و اشتغال زندانیان، به نیاز‌های خانواده‌های آنان نیز توجه ویژه ای دارد و حمایت‌های مختلفی از آنان به عمل می آورد.
تعداد انجمن‌های حمایت از زندانیان در استان‌های کشور
بر اساس این گزارش، در مجموع، تعداد ۲۳۰ انجمن حمایت از زندانیان در سراسر کشور فعالیت دارند و به زندانیان و خانواده‌های نیازمند آنان خدمات ارائه می‌دهند.
تعداد خانوار‌های تحت پوشش انجمن های حمایت از زندانیان
این گزارش می‌افزاید: تعداد ۴۵ هزار خانواده زندانی در سال ۱۴۰۰ و تعداد ۵١ هزار و ٢۴۴ خانواده زندانی در ۹ ماهه ۱۴۰۱، تحت پوشش انجمن‌های حمایت از زندانیان قرار گرفته و از خدمات متنوع این مجموعه استفاده کرده‌اند.
اقدامات انجمن های حمایت در جهت آزادی زندانیان
در راستای آزادی زندانیان، اقدامات قابل ملاحظه ای، از سوی انجمن‌های حمایت انجام شده است، از جمله: پرداخت وام های بلاعوض به زندانیان واجد الشرایط، کمک به اخذ رضایت از شکات، کمک به آزادی از طریق پابند الکترونیکی و کمک به اخذ وکیل برای زندانیان و پرداخت حق الوکاله. بر این اساس، در سال ۱۴۰۰ تعداد هزار و ۸۷۸ مورد و در ۹ ماهه سال ١۴٠١ تعداد هزار و ۱۱۹ مورد کمک در سراسر کشور به منظور آزادسازی زندانیان ارائه شده است.
کمک‌های نقدی و غیرنقدی انجمن های حمایت به زندانیان و خانواده های آنان
از جمله فعالیت‌های انجمن حمایت از زندانیان، پرداخت کمک های نقدی و کمک‌های غیرنقدی شامل سبد غذایی، البسه و پوشاک، لوازم التحریر، اعطای بن غیر نقدی، اهدای کالای اساسی اولیه زندگی و اعطای جهیزیه به زندانیان و خانواده آنان است. در سال ١۴٠۰، مبلغ ٠۵۵، ۵٩٠،٩١٧، ٩٣۵ ریال به خانواده زندانیان نیازمند و مبلغ،۹۸۹، ۳۱۳، ۴۴٧، ١،١٠۵ ریال به زندانیان نیازمند و در ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ نیز مبلغ ٩٠٠،۴٠٠،۷۹۹،۸۸۹ ریال به خانواده زندانیان نیازمند و مبلغ ۹۳۰٬۰۸۴،٨٨۶،٣٠٨ ریال به زندانیان نیازمند کمک نقدی شامل پرداخت مستمری به خانواده زندانیان، هزینه ایاب و ذهاب و زندگی، کمک هزینه تحصیلی فرزندان زندانیان، کمک هزینه تأمین مسکن، هزینه‌های درمانی و بیمارستانی، هزینه فرهنگی و تفریحی، کمک هزینه ازدواج و … پرداخت شده است. همچنین، در سال ١۴٠٠ در مجموع ۳۵۲ هزار و ۷۱۲ مورد و در ۹ ماهه سال ١۴٠١ تعداد ۲۵۹ هزار و ۷۲۱ مورد به خانواده مددجویان نیازمند تحت پوشش کمک‌های غیر نقدی شامل سبد غذایی البسه و پوشاک، لوازم التحریر، اعطای بن غیر نقدی، اهدای کالای اساسی اولیه زندگی و اعطای جهیزیه اهداء شده است.
برگزاری دوره‌های حرفه آموزی و اشتغال برای زندانیان و خانواده‌های آنان
انجمن‌های حمایت از زندانیان در راستای توانمندسازی و آمادگی زندانیان برای باز اجتماعی شدن و فراهم کردن مقدمات جذب زندانیان و همچنین خانواده‌های داوطلب اشتغال در بازار کار، دوره‌های مختلف حرفه آموزی و اشتغال را برای زندانیان و خانواده های آنان برگزار می کنند. در سال ١۴٠٠، تعداد ٩ هزار و۶۶ و در ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ نیز تعداد ۱۰ هزار و ۷۸۹ نفر تحت آموزش جهت اشتغال قرار گرفته‌اند.
معرفی خانواده زندانیان به نهاد‌های حمایتی
از دیگر خدمات انجمن های حمایت زندانیان، معرفی خانواده زندانیان نیازمند به نهاد‌های حمایتی از جمله کمیته امداد امام (ره) و سازمان بهزیستی به منظور بهره مندی از خدمات متنوع این نهادها از جمله دریافت مستمری ماهیانه است. در سال ۱۴۰۰ تعداد ۴٢۶۵١ خانواده و در ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ نیز تعداد ٢۴٣٧۵ خانواده نیازمند جهت استفاده از خدمات به نهاد‌های حمایتی معرفی شده اند.
پیگیری پرونده قضایی زندانیان
در ادامه این گزارش آمده است: از دیگر اقدامات انجمن‌های حمایت از زندانیان، پیگیری پرونده قضایی زندانیان و ارائه خدمات حقوقی و قضایی توسط مددکاران اجتماعی و قضایی است. در این راستا، در سال ۱۴۰۰ افزون بر ۴۳۰۷۲ پرونده و در ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ نیز تعداد ۳۰۴۰۳ پرونده قضائی مربوط به زندانیان توسط انجمن‌های حمایت مورد پیگیری قرار گرفت.
ملاقات با خانواده‌های زندانیان
ملاقات با خانواده زندانیان و بررسی و رسیدگی به درخواست‌های آنان توسط مدیران و مددکاران اجتماعی وابسته به انجمن‌های حمایت از زندانیان، از جمله وظایف ذاتی انجمن‌های حمایت است. در سال ١۴٠٠ تعداد ۴۴۵٣ مورد و در ۹ ماهه سال ١۴٠١ نیز تعداد ۳٩٩۵ مورد بازدید از خانواده های زندانیان نیازمند صورت گرفته است.
بازدید از زندان‌ها با هدف شناسایی و کمک به زندانیان نیازمند
بازدید از زندان‌ها با هدف شناسایی و کمک به زندانیان نیازمند و رسیدگی به درخواست های آنان، از دیگر فعالیت های انجمن‌های حمایت است. در سال ۱۴۰۰ تعداد ٩۴١۴ مورد و در ۹ ماهه ۱۴۰۱ نیز تعداد ۳۶۹۷ بازدید از زندان‌های کشور انجام و به زندانیان نیازمند کمک ارائه شد.
برگزاری دوره های آموزشی برای زندانیان و خانواده های آنان
جهت کاهش آسیب های اجتماعی در بین زندانیان و خانواده آنان، دوره‌های مختلف آموزشی از جمله آموزش مهارت‌های اساسی زندگی، پیشگیری از اعتیاد و طلاق برگزار می شود. در سال ۱۴۰۰ تعداد ٣۴۸۰۹ نفر و در ۹ ماهه سال ١۴٠١ نیز ۵۱۱۸۰ نفر در دوره هایی که توسط انجمن‌های حمایت برگزار می شدند، شرکت کرده‌اند.
ارائه خدمات و مشاوره حقوقی
انجمن‌های حمایت از زندانیان جهت آشنایی زندانیان و خانواده آنان با حقوق و تکالیف خود با همکاری شورا‌های حل اختلاف، مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان قضایی به زندانیان و خانواده‌های آنان خدمات و مشاوره حقوقی ارائه می‌کنند. بر این اساس، در سال ۱۴۰۰ به ۲۸۳۷ نفر ودر ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ نیز به ۲۹۷۷ نفر دیگر از زندانیان و خانواده‌های آنان خدمات حقوقی ارائه شده است.
